کاغذ و محصولات کاغذی از قبیل دفتر، روزنامه، پاکت، فاکتورهای فروش و حتی ظروف یک بار مصرف نقش زیادی در زندگی ما دارند اما همانطور که می‌دانید تولید کاغذ یک فرآیند پر هزینه و زمان‌بر است. ضمن اینکه آسیب‌های زیادی به محیط‌زیست وارد می‌کند. از این‌رو، استفاده از روش‌های جایگزین در کنار مصرف درست می‌تواند علاوه بر کاهش هزینه تولید و فروش محصولات، ردپای کمتری را در محیط‌زیست به جا بگذارد. یکی از این روش‌ها، بازیافت کاغذ است. در این مطلب ضمن آشنایی با کاغذهای بازیافت‌پذیر به فواید آن اشاره می‌کنیم.
بازیافت کاغذ
محصولات کاغذی در انواع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند و پس از استفاده از چرخه مصرف خارج می‌شوند اما یک راه به‌صرفه و درست در این چرخه بازمصرف آنها از طرق مختلف از جمله بازیافت است. گرچه باید توجه داشته باشید که بازیافت آخرین مرحله مصرف دوباره به شمار می‌رود ولی یک راهکار اساسی در جهت کاهش تولید کاغذ است.
از سوی دیگر به گزارش اقتصاد آنلاین، قسمت عمده‌ای از زباله‌های جامد کشور‌های پیشرفته را کاغذ و مقوا تشکیل می‌دهد. بر اساس نتایج آنالیز فیزیکی زباله‌های شهری در ایران به طور متوسط حدود۱۰ % از این زباله‌ها را کاغذ و مقوا تشکیل می‌دهد.
بازیافت فرآیندی است که طی آن مواد با ارزش موجود در زباله جداسازی و جمع‌آوری شده و به شکل اولیه یا به عنوان مواد خام برای تولید محصولات جدید به کار گرفته می‌شود. تولید روزافزون زباله از جمله کاغذ و مقوا و دفع غیراصولی آن بدون توجه به مقوله بازیافت علاوه‌بر هدر دادن سرمایه‌های ملی باعث از بین رفتن منابع طبیعی می‌شود.
کاغذهای بازیافت‌پذیر
با وجود اینکه کاغذ‌ها انواع مختلفی دارند ولی همه آنها بازیافت‌پذیر نیستند. برای مثال چربی و چسب دو عاملی هستند که بازیافت کاغذ را غیرممکن می‌کنند. کاغذهای زیر از جمله انواعی هستند که قابلیت بازیافت دارند:
- روزنامه
- مجله
- کاغذ تحریر سفید
- کاغذ باطله
- کاغذ کپی
- پاکت نامه
- بروشورها
- آگهی‌های تبلیغاتی کاغذی
- کارتن و جعبه‌های مقوایی
- کتاب
- کاغذ گلاسه
مزایای کاغذ بازیافتی
به گزارش افاورد، در حالی که برای بازیافت کاغذ باطله انرژی زیادی لازم است، انرژی صرفه جویی شده در این کار برای تأمین انرژی یک خانه متوسط برای شش ماه کافی است. تعداد درختان قطع نشده در هر سال به میزان قابل توجهی بر میزان انتشار گازهای گلخانه ای در جو تأثیر می گذارد و آنها را کاهش می دهد. همچنین با بازیافت کاغذ و نریختن آن در محل دفن زباله ها، آنها دیگر شروع به تجزیه نکرده و باعث انتشار گاز متان در هوا آزاد نمی شود.
تهیه کاغذ بازیافتی یک فرایند پیچیده و دارای مزایای عظیم محیطی است. طبق تحقیقات انجام شده مقدار وزنی کاغذهای بازیافت شده در مقایسه با پلاستیک، شیشه و آلومینیوم بیشتر بوده است. هر تن کاغذ بازیافت شده باعث صرفه جویی در بیش از ۳ متر مکعب فضای دفن زباله می شود.
فرایند بازیافت کاغذ باطله در کارخانه
ابتدا کاغذهای باطله وارد پالپر شده و در آن با آب مخلوط و به خمیر تبدیل می‌شود. همچنین در این مرحله ضایعات درشت به وسیله یک چنگک از آن جدا می‌شود. سپس در مرحله بعد پاکسازی روی خمیر انجام می‌شود تا ناخالصی‌های آن گرفته شود. در پایان این مرحله خمیر موجود شامل ۹۹٪ آب و ۱ درصد خمیر سلولز است! طی فرایند خمیر سازی ناخالصی‌های کاغذ مثل پلاستیک، منگنه، شن و .. جداسازی شده و خمیر حاصل از این دستگاه توسط پمپ روی دستگاه تولید کاغذ ریخته می‌شود. در مرحله بعد خمیر به وسیله نازل توری ریخته می‌شود، که با حرکت توری طی سه مرحله عملیات، آب خمیر گرفته می‌شود، در این قسمت به کمک سیستم مکش، خمیر و آب از هم جدا می‌شوند.
پس از پایان مراحل آبگیری خمیر وارد مرحله حرارت می‌شود و با عبور از روی غلطک‌های بخار داغ یا شعله گاز، ورقه‌های کاغذ را خشک می‌کند. در مرحله بعد که به آرایشگاه کاغذ معروف است از یک طرف به کاغذ نشاسته (به عنوان نگهدارنده) و از طرف دیگر به آن رنگ اضافه می‌شود (برای زیبایی)، سپس کاغذ دوباره وارد خشک کن می‌شود. (کاغذ نهایی باید حدود ۸ تا ۱۰٪ رطوبت داشته باشد) و در پایان به صورت رول‌های بزرگ پیچیده می‌شود و در انتها به‌صورت رول یا شیت شده آماده عرضه به بازار است.
